Поиск - Категории
Поиск - Контакты
Поиск - Контент
Поиск - Ленты новостей
Поиск - Метки
SP Page Builder - Search

Культура

На Верхнядзвіншчыне рэдка якое свята абыходзіцца без удзелу народнага аматарскага аб’яднання «Расіца»

На Верхнядзвіншчыне рэдка якое свята абыходзіцца без удзелу народнага аматарскага аб’яднання нацыянальнай кухні, фальклора і гульні “Расіца”. Створанае пры Бігосаўскім Доме культуры амаль 25 гадоў таму назад, яно шмат зрабіла для таго, каб захаваць рэцэпты страў нацыянальнай кухні, каб у дзяржаўны Спіс нематэрыяльнай гісторыка-культунай спадчыны былі ўнесены “клёцкі з душамі”, запісалі песні продкаў, іх гульні – адным словам,  сабралі багацейшую спадчыну Бігосаўскага наваколля, якую сёння шырока выкарыстоўваюць у розных жыццёвых сітуацыях. І ўсё гэта  сіламі 15 чалавек – творчых, апантаных, па-сапраўднаму руплівых і дбайных,  перакананых, што спадчына продкаў – кладзезь мудрасці, якая будзе сілкаваць беларусаў і праз стагоддзі.

 Сціплымі сіламі мясцовых актывістак было праведзена з дзясятак этнаграфічных экспедыцый, у старажылаў вёсак Бігосава, Вопытная, Росіца, Марозы, Баліны, Навікі сабраны  шматлікія рэцэпты беларускіх страў, гульні, песні. Увесь гэты матэрыял стаў асновай для распрацоўкі трох метадычных выданняў па абрадах, гульнях і кухні Бігосаўшчыны пад назвай “Скарбонка каштоўнасцей”. Гартаючы іх, разумееш, што, напрыклад, самабытныя беларускія стравы сведчаць пра  рацыянальнасць і разнастайнасць харчавання беларусаў. Хаця на сваіх падворках сяляне трымалі кароў, свіней, авечак, коз, свойскую птушку мясныя стравы гатавалі, у асноўным, на святы. Саланіну, каўбасы, вяндліну бераглі на пару цяжкіх сельскагаспадарчых работ – сенакос, жніво. А штодзённа ўжывалі пераважна вегетарыянскую ежу – з агародніны, зернебабовых культур, малочных прадуктаў, насення лёну і канапель, сушаных грыбоў, ягад, садавіны, мёду.

 Ні з чым не параўнаць стравы з сырой дранай бульбы – бабкі, бліны, дранікі, клёцкі і вядома ж клёцкі з “душамі”.

Паэтычная назва гэтай стравы, тлумачаць бігосаўскія метадычкі, паходзіць ад начыння, якое змяшчаецца ў сярэдзіну клёцкі і называецца «душой». Адметнасць гэтых клёцак крыецца ў тым, што «душа» у іх выключна з крышанага на невялікія кавалачкі мяса ці сала.  

Члены клуба звычайна частуюць  імі на святах, клубных пасядзелках, фестывалях.  Разам з удзельнікамі раённага сходу перадавікоў Верхнядзвіншчыны таксама паспрабавала, паслухала задаволенае смакаванне іншых і разам з усімі перажыла радасць ад задушэўных народных песень, якія спявалі жанчыны. Так і пазнаёмілася з Бігосаўскім краем “на смак” і “слух”. Тамашнім гаспадыням ёсць што прапанаваць нават самаму прыдзірліваму госцю.

Увесь здабыты матэрыял, сваеасабісты жэмчуг мясцовага фальклору, выкарыстоўваецца ў разнастайных мерапрыемствах, якія праводзяцца ўдзельнікамі аб’яднання для папулярызацыі беларускага фальклору, нацыянальнай кухні і беларускіх гульняў. Клуб ладзіць разнастайныя мерапрыемствы забаўляльнага характару накшталт “Гульнёўкі з нашай кладоўкі”, якія складаюцца з гульняў, у якія гулялі нашы продкі. Карыстаюцца попытам у дзяцей і моладзі  экскурсіі ў беларускую хатку. У фармаце тэатралізаванага дзеяння наведвальнікаў знаёмяць з побытам беларусаў, з беларускімі рэчамі, посудам, прыладамі працы, якія выкарыстоўвалі ў даўніну продкі, частуюць старадаўнімі стравамі.

 Аматарскае аб’яднанне, якое ўжо 10 гадоў носіць званне “народнага”, жаданы госць на абласных мерапрыемства. “Расіца” брала ўдзел у свяце-конкурсе вясельных абрадаў Віцебшчыны, у абласным свяце нацыянальных культур, беларускай кухні і гульні “Нас з’яднала зямля Беларусі”, рэгіянальным свяце песні «Збіраем зорны карагод».

Калектыў “Расіца” браў удзел у праекце “На рубеже трех государств”, у межах Міжнароднай сустрэчы ветэранаў Вялікай Айчыннай вайны і партызанскага руху на Кургане Дружбы арганізаваў выставу “Партызанская кухня”… Адным словам, няма такога года, каб “Расіца” не засвяцілася сярод пераможцаў самых розных конкурсаў. У яе скарбонцы дзясяткі дыпломаў за захаванне і адраджэнне народнай спадчыны, таго, што яднае народ, вызначае яго самабытнасць. Апошні са свята  аматарскай творчасці “ Мы шчаслівыя, калі разам” у аграгарадку Каханавічы, на якім бігосаўскія гаспадыні правялі майстар-клас па гатавані дранікаў, а пасля пачаставалі аж дзесяцю іх відамі – з грыбамі, зелянінай, смятанай, цыбуляй, шкваркамі і нават заварнымі.

Рэцэпт стравы «Клёцкі з душамі»
Бульбу чысцяць у дзень прыгатавання стравы, дзяруць яе на тарцы або выкарыстоўваюць кухонны камбайн. Драннё моцна адціскаецца ў талерку. Сок з бульбы, які адстоіцца, зліваюць, а гушчар дадаюць ў адціснутае драннё. Соляць, кладуць трошкі мукі, замешваюць.
Прыгатаванне «душаў»: рэжуць мяса, сала маленькімі кавалачкамі, дадаюць кмен, соль, пакрышаную цыбулю і іншыя спецыі.
Гатовае драннё начыняецца, робяцца клёцкі. Клёцкі з «душамі» кідаюць у кіпячую ваду, вараць паўгадзіны. Клёцкі з «душамі» гатовы!
Ужываюць іх як самастойную страву, а таксама падаюць са шкваркамі, смятанай, малаком.
* * *
З цягам часу сталі разнастайнымі і начынкі для «душаў»: акрамя сала, мяса, хатняй каўбасы або фаршу, пачалі выкарыстоўваць грыбы і нават куплёную каўбасу. У пост у якасці «душаў» выкарыстоўвалі таўчоны мак, ільняное семя, грыбы.

 

 

 

 


Подпишись на Витебские Вести в Telegram
При использовании материалов vitvesti.by указание источника и размещение активной ссылки на публикацию обязательны

Главные новости Витебска и Витебской области. Все права защищены.
При использовании материалов vitvesti.by указание источника и размещение активной ссылки на публикацию обязательны.
Свидетельство о гос.регистрации СМИ №18 от 20 сентября 2019 года

МЫ В СОЦИАЛЬНЫХ СЕТЯХ