Про крышки канализационных люков часто говорят – история под ногами. И действительно, иногда достаточно опустить глаза, чтобы узнать новое из прошлого своего города. На улице Жесткова в Витебске мы обнаружили две крышки канализационных люков, изготовленные до войны. Надписи «Віцебскі політэхнікум» і «Чырвоны металіст» імя Кірава г. Віцебск» говорят о том, что одна отлита в учебном заведении, другая – на одном из старейших предприятий областного центра.
Да не тот
Когда нынешнее поколение витебчан слышит слово «политехникум», то ассоциирует его с созданным в 1964-м учебным заведением (ныне колледж) на проспекте Черняховского. Но до войны в Витебске был другой политехнический техникум, который позже назывался станкоинструментальным и размещался на Успенской горке.
Средненабережная, 3 – этот адрес был известен многим поколениям молодежи областного центра. В дореволюционном здании на берегу Западной Двины в советское время более сорока лет размещалась Витебская морская школа (до 1975-го – морской клуб) ДОСААФ. В ней занимались не только допризывники и спортсмены, здесь можно было получить рабочие специальности.
У архіве супрацоўніка “Віцебскводтранса” Івана Русіна захаваўся здымак 1950-х, на ім зафіксавана работа земснарада, які чысціў дно Заходняй Дзвіны пад Кіраўскім мостам. Але фатаграфія цікавая яшчэ і тым, што на ёй бачна недабудаваная гасцініца “Дзвіна” і Клуб металістаў, дзе пасля вяртання з эвакуацыі размяшчаўся тэатр імя Якуба Коласа (да 1944-га – БДТ-2).
У 1966 годзе ў выдавецтве «Беларусь» выйшаў набор паштовак «Віцебск», адна з якіх данесла да нас незвычайны выгляд тэатра імя Якуба Коласа.
Ніжэй здымак тых часоў, калі гандлёвыя сеткі працавалі не пад адзіным брэндам. Так, на пераважнай колькасці магазінаў віселі лаканічныя шыльды “Прадукты”, але з развіццём формы самаабслугоўвання будаваліся большыя па плошчы ўніверсамы, якія атрымлівалі ўласнае імя. У іх ліку і “Каўнас” тагачаснага Другога гархарчгандлю. Хоць з канца 1990-х магазін змяніў назву, але ў сістэме гарадскіх каардынат застаецца пад старой. Зрэшты, не ён адзін.
В деревне Уно Лиозненского района в первые годы советской власти действовало сразу два Совета: сельский и национальный латышский – единственный в тогдашнем Витебском округе.
«Растут этажи новоселий» — так подписан этот снимок в фотоальбоме «Витебск», который вышел в издательстве «Беларусь» в 1974 году. Но на переднем плане отнюдь не дома. Взгляд сразу же останавливается на двух судах, идущих вниз по Западной Двине. Одно из них имеет непонятный для непрофессионала хвост — как будто тянет за собой огромный невод.
У скверы завода імя Камінтэрна, што прылягае да вуліцы Будзённага ў Віцебску, стаіць памятны знак касманаўтам. Але якім, мала хто з жыхароў абласнога цэнтра скажа, бо пастамент безыменны. Многія думаюць, што гэта збіральныя вобразы скарыцеляў неба, таму што побач пачынаецца вуліца Касманаўтаў (назву яна атрымала ў 1962-м). Наводку можа даць замацаваная на камені шыльда на ўваходзе ў сквер са сціплым надпісам. На ёй паведамляецца, што памятны знак прысвечаны польска-савецкай дружбе і ўсталяваны ў 1988 годзе на сродкі працоўных Чыгуначнага раёна Віцебска, заработаных на суботніках.
В 2019 году исполняется 50 лет со дня открытия областного музея Героя Советского Союза Миная Шмырёва.
В нынешнем году исполняется 55 лет со дня создания объединенной дирекции парков культуры и отдыха города Витебска. В ноябре 1964 года в ее структуру вошли старейший парк им. Фрунзе, недавно созданный «Мазурино» и им. Ленина, который находился на месте зоопарка и принадлежал гарнизонному Дому офицеров.
Многие жители Витебска помнят кинотеатр «Полет», который размещался в списанном самолете Ту-134 с бортовым номером СССР-65639. Написать про крылатую машину, стоявшую на Московском проспекте возле тогдашнего технологического института, планировал давно. Но все руки не доходили.
На каких самолетах летали первые военные витебские пилоты? Где был учебный ледовый аэродром? Откуда поднимались в небо летчики 22 июня 1941 года?
Стала вядома пра гiсторыю медалёў, якiя знайшлi будаўнікi пры замене цеплатрасы па вул. Пушкіна ў Віцебску. Аб гэтым пiсалi «Витебские вести» у канцы верасня.
На працягу некалькіх тыдняў у Віцебску праводзіцца рэканструкцыя цеплатрасы па вул. Пушкіна. Нядаўна за тэатрам “Лялька” (у савецкія часы ў гэтым будынку размяшчаўся гаркам камсамола) рабочыя на глыбіні каля 1,5 м знайшлі дзясяткі пластыкавых медальёнаў светлага колеру дыяметрам 8 см, якія прыйшлі да нас з 1969 года.
На здымках фатографа Эдуарда Паляка 1966 года зафіксаваны імгненні жыцця адной віцебскай сям’і.
Скоро исполняется 20 лет, как в основание Успенского собора в Витебске был заложен камень, символизирующий начало возрождения храма. Памятное событие состоялось 26 сентября 1998 года во время визита Патриарха Московского и всея Руси Алексия ІІ. На снимках фотокорреспондента «ВВ» Антона Степанищева запечатлены моменты восстановления одного из знаковых культовых объектов Витебска.
У 1980 годзе Дзень горада праходзіў у Віцебску пад знакам Алімпійскіх гульняў і абласнога свята самадзейных артыстаў.
Напрыканцы 1970-х і ў пачатку 1980-х Дзень горада адзначаўся ў Віцебску ў апошнія выхадныя мая ці першыя – чэрвеня. Галоўным месцам урачыстасцей было вусце Віцьбы, куды на ладдзі прыплывала легендарная заснавальніца горада княгіня Вольга. Гледачы размяшчаліся на Замкавай і Успенскай гарах, Кіраўскім мосце і процілеглым беразе Дзвіны, дзе на пагорку з дошак збіваліся часовыя трыбуны. Вечарам, у заключнай частцы свята, сярод ракі палілі чучала, якое гараджане называлі «гітлерам». Гэты момант быў адным з самых чаканых у дарослых і дзяцей.
Здымак віцебскага фатографа Эдуарда Паляка пераносіць нас у 1966-ы, калі яшчэ замест «сіняга» стаяў даволі элегантны белы дом (1), а таксама існавала паўднёвая забудова (2) плошчы Свабоды. Дарэчы, за пяцьдзясят гадоў дрэвы па ўскрайках Духаўскага рова выраслі так, што не дазваляюць паўтарыць ракурс сучаснаму майстру, які быў вымушаны значна павярнуць камеру ўправа.
Рэкордныя надоі ў 3 тыс. кг малака ад каровы, ранішнік у савецкім дзіцячым садзе, цеплаход «Наваполацк». Пра што яшчэ пісалі абласныя газеты «Віцебскі рабочы» і «Народнае слова» (выдавалася з 1991-га) у першых нумарах 1946-га, 1958-га, 1970-га, 1982-га, 1994-га, 2006-га, сімвалам якіх быў Сабака?
У мінулым выпуску «Рэтраспектывы» мы расказвалі пра віцебскі мікрараён Рагатка. Тады з будынка СШ №2 ракурс на старой фатаграфіі быў скіраваны на рог праспектаў Маскоўскі і Чарняхоўскага, дзе знаходзіцца цяперашні рэстаран «Журавінка». Сёння – погляд на саму школу (1) з аднаго з паверхаў дома, вядомага лозунгам на даху – «Подзвіг савецкага народа бессмяротны». Ён пачынаў узводзіцца ў сярэдзіне 1960-х па перадавой тэхналогіі буйнапанэльнага будаўніцтва і быў першым у Віцебску жылым домам з ліфтам і смеццеправодам.
На пярэднім плане мы бачым тагачасную друкарню (2) з гаспадарчым дваром. Побач – частка тэрыторыі ДТСААФ (3), дзе была аўтамоташкола. Навучэнцы ў асноўным трэніраваліся на трафейных аўтамабілях і матацыклах. Ветэран добраахвотнага таварыства Мікалай Вялюга згадвае, што тады структуру ўзначальваў генерал-маёр у адстаўцы Аляксандр Бялоў, які хадзіў у шынялі без пагонаў. У 1962 годзе пачала дзейнічаць школа юнага мотагоншчыка, на практычныя заняткі выязджалі ў парк Мазурына. Трэнерамі былі Пётр Башнёў і Валерый Сухамлінаў. На арганізацыйны збор завіталі 300 хлопцаў, што жылі ў наваколлі. З іх засталося 6 – 7 чалавек, якія ў далейшым сталі прафесіяналамі – майстрамі спорту СССР і трэнерамі, у тым ліку і Мікалай Вялюга.
